Ik houd van de oude boeken in ons magazijn. Had ik dat al eens verteld? Als ik aan het magazijn denk of de enkele keren dat ik in het magazijn kom, dan moet ik altijd aan de Heilige Graal denken, aan iets wat beschermd moet worden, waar we over dienen te waken. En ik denk ook aan een geheimzinnige plek met mysterieuze krachten. Ik heb een levendige fantasie.
Een bijzonder boek dat ik er ooit vond en dat ik nu voor de tweede keer heb ‚opgegraven‘ omdat ik het op een woensdag in het kader van poëzie op woensdag erover wilde hebben, heet ‚Ezra Pound in Italy – from the Pisan cantos‘, uitgegeven bij Rizzoli, New York in 1978. Een prachtig boek. Een kunstboek. Minimalistisch. Delen uit canto’s afgewisseld met het markante handschrift van Pound, af en toe een lege bladzij en foto’s. Adembenemende zwart-wit foto’s , sfeerfoto’s, foto’s van Ezra Pound, foto’s van plaatsen die hij bezocht, zeldzame foto’s van o.a. Venetië.
Hier een kleine selectie uit de canto’s:

well, my window
looked out on the Squero where Ogni Santi
meets San Trovaso
things have ends en beginnings
(Canto LXXVI)

Does D’Annunzio live here?
said the american lady, K. H.
< I do not know > said the aged Veneziana,
< this lamp is for the virgin>
(Canto LXXVI)

and the Canal Grande has lasted at least until our time
(Canto LXXVI)

(Photographs by: Vittorugo Contino)

DE HANDELING VAN HET BOEK

Onder de boeken van de bibliotheek was er een, in het Arabisch geschreven, dat een soldaat voor een paar duiten had verkregen in de Alcana van Toledo en dat de oriëntalisten onbekend is, behalve in de Spaanse versie. Het was een magisch boek dat op profetische wijze de verrichtingen en gezegden vermeldde van een man vanaf zijn vijftigste jaar tot aan de dag van zijn dood, die zou plaatsvinden in 1614.
Niemand zal dat boek vinden, dat verging tijdens de befaamde verbranding op last van een pastoor en een barbier, persoonlijk vriend van de soldaat, zoals in het zesde hoofdstuk staat geschreven.
De man heeft het boek in handen gehad en nooit gelezen, maar hij heeft tot in details de weg afgelegd die de Arabier had gedroomd, en hij zal die altijd blijven afleggen, want zijn avontuur maakt inmiddels deel uit van het lange geheugen der volkeren.
Is die fantasie soms vreemder dan de voorbeschikking van de islam die èèn God aanneemt, of dan de vrije wil, die ons de verschrikkelijke macht geeft de hel te kiezen?

DE RECHTVAARDIGEN

Een man die zijn tuin verzorgt, zoals Voltaire voorstond.
Wie waardeert dat er op aarde muziek is.
Wie met plezier de wortel van een woord ontdekt.
Twee bedienden die stil zitten te schaken in een cafè in Sur.
De pottenbakker die een kleur en een vorm bedenkt.
De zetter die zich uitslooft voor deze bladzijde, die
hem wellicht niet zint.
Een vrouw en een man die de laatste terzinen van een
bepaald canto lezen.
Wie een slapend dier aait.
Wie een kwaad hem aangedaan rechtvaardigt of
wil rechtvaardigen.
Wie blij is dat er op aarde een Stevenson is.
Wie liever heeft dat anderen gelijk hebben.
Die personen, die elkaar niet kennen, houden de wereld
in stand.
(Jorge Luis Borges, Het geheimschrift en andere gedichten, De Bezige Bij 1999)

En naast het vuur zwijgt een man
die op zoek ging naar zichzelf
en hem helaas heeft gevonden.

Ik

ik, die bij gebrek aan beter
dan maar mezelf zijnde: een soort
De Slegte voor tweedehandse
onverkochte emoties,

ik kwam jou tegen, je was zo lief
voor mijn melancholie, dat soort
reuma van het gevoelsleven,
maar als ik het warmhield,
bijvoorbeeld in jouw armen,
viel het best te harden.

eigenlijk pasten we zo mooi bij elkaar
dat ik sinds je weggaan een derde
ben geworden.
ik herinner me nu na 2 jaar nauwelijks wie het is
die jou mist

(Herman de Coninck)

Deze stukjes en nog veel meer zijn te vinden in ‚Taal zonder mij‘, een stil en ontroerend mooi boek van Kristien Hemmerechts over de Vlaamse dichter Herman de Coninck. Het boek is verschenen bij Uitgeverij Atlas, 1998. Heel bijzonder en zeker een aanrader is ook de gesproken versie door Kristien Hemmerechts, haar stem blijft nog lang na het beluisteren in je hoofd…

Vandaag kan ik moeilijk een keuze maken. Ik heb nog een gedicht van Toon Tellegen, uit hetzelfde boekje als afgelopen week, dat ik hier heel graag wil delen. En ik las vandaag weer heel toevallig iets in de bibliotheek, deze keer van Remco Campert, wat mij zo toepasselijk lijkt als ik naar buiten kijk. Want dan schiet mij een woord onmiddellijk te binnen en dat is ‚wisselvallig‘.
Vervolgens dacht ik, ik hoef helemaal geen keuze te maken. Ik kan allebei de stukjes hier aan jullie presenteren en tegelijkertijd voor mezelf bewaren. Geen regeltjes, geen beperkingen op mijn eigen blog of zoals Edwin zijn credo zo mooi formuleert: ‚Ophouden met inhouden‘.
Dus daar gaan we. Ik begin met Tellegen en daarna komt nog een klein beetje Campert.

Kleine oorlogen

Er bestaan kleine oorlogen,
die niet met het blote oog zichtbaar zijn.

Verstandige mensen doen alleen aan zulke oorlogen mee
als ze er de tijd en de vertwijfeling voor vrij kunnen maken.

Kanonnen bulderen maar wat
en kogels dwarrelen doelloos op doelwitten af.

Niemand geeft bevelen,
niemand trekt zich overhast en in wanorde terug.

Gewonden verbinden hun eigen wonden,
kermen zachtjes of onhoorbaar, doen hun eigen haar weer goed.

Vijanden zijn eigenlijk vrienden,
graven zich stroef en onopvallend in.

Zulke oorlogen zijn te klein om invalide van te raken
of aantoonbaar dood van te gaan.

Ze eindigen nooit of hooguit met een vrede
die niet noemenswaardig is.

Ze geven pijn en verstrooiing,
alleen de pijn is groot.

(Toon Tellegen, Minuscule oorlogen, Gedichten, Querido 2004)

En nu dus Remco Campert…

PRACHTIG lag het landschap erbij. Mooi van sfeer.
Het frisse groen en tegen de berghellingen de
dorpjes. Enig!
Net…
Net speelgoed.
C. nam zich voor hier vaker te komen.
Hé, jammer, nu kwam er een wolk voor de zon
en meteen zag het landschap er anders uit.
Somber.
Dreigend.
De dorpjes eenzaam, verloren…
Hier zagen ze C. niet meer terug.

(Remco Campert, Schrijversleven, De Bezige Bij 2004)

Tot volgende week woensdag of misschien eerder.